Marten-Dijkstra-VVDFryslan-0227B

Waarom 25 miljard euro het stikstofprobleem niet oplost

Marten-Dijkstra-VVDFryslan-0227B

VVD-Statenlid Marten Dijkstra

Afgelopen vrijdag, op 1 april,  stuurde Christianne van der Wal minister voor Natuur en Stikstof een beleidsbrief van twintig kantjes naar de Tweede Kamer waar ze in hoofdlijnen de aanpak van de stikstofprobleem uitlegt. Volgens de minister zijn er twee opties, vrijwillig óf gedwongen. Fabrieken en boeren die volgens haar door een te hoge stikstofuitstoot nabije natuur aantasten moeten snel duurzaam worden of anders vertrekken. Ondernemers die snel meewerken krijgen meer geld van het Rijk. Onteigening dreigt voor wie niet mee werkt.

Het stikstofdossier en de brief zorgen voor veel onrust en onbegrip binnen plattelandsprovincie Friesland. En als ik onrust zeg, dan druk ik mij uit met noordelijke nuchterheid. Men mist realisme, empathie en toekomstperspectief. Vanuit de VVD-Statenfractie zetten we alles op alles om dit onzalige plan om te buigen naar een plan dat perspectief biedt aan het Friese platteland en haar ondernemers. We moeten voorkomen dat we miljarden gaan uitgeven zonder significant resultaat. De VVD staat pal voor het beschermen van het private eigendom, onteigenen zien we als een maatregel die te ver gaat om het stikstofprobleem op te lossen.

Het wordt tijd voor een realistische natuurdoelstelling en een kritische houding ten aanzien van  het gevoerde beheer. Als je de natuurwaarden van het jaar 1900 wilt, dan zul je ook toe moeten naar de bevolkingsomvang van die tijd. Plus het daarbij behorende welvaartsniveau.

Waarom is stikstof eigenlijk een probleem?

Sinds de Raad van State in 2019 uitspraak deed over de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) is stikstof een probleem. 

Nederland heeft namelijk gekozen voor een zeer ambitieuze vertaling van de Europese natuurdoelstellingen, met de zogenaamde Natura 2000 gebieden. Natura 2000 is een Europees netwerk van beschermde natuurgebieden. In deze gebieden willen we natuur behouden of zelfs laten aangroeien. Nederland heeft 162 van deze Natura 2000 gebieden, waarvan 20 (deels) in de provincie Fryslân liggen. Zo zijn de natuurdoelstellingen per gebied bijna utopisch in vergelijking met andere landen.

Bovendien wordt er in praktijk nauwelijks gemeten voor stikstof. Bij stikstof gaat het dus om een theoretische berekening en niet om metingen. Ook hebben wij grote twijfels bij de beoordeling van de staat van de natuur. Zo kan het kan zijn dat een natuurgebied dat zowel in Nederland als in Duitsland ligt, het Duitse deel het predicaat goed krijgt en het Nederlandse deel het predicaat slecht.

Op basis van die berekeningen worden nu vergaande plannen gemaakt om stikstof te verminderen. Maatregelen die voor een groot deel neerslaan bij de boeren en dus bij onze mensen op het platteland. Terwijl er grote twijfels zijn over de rekenmodellen, de natuurdoelstellingen en de impact op de mienskip.

Voedselzekerheid

Met de crisis in Oekraïne is pijnlijk duidelijk geworden dat onze voedselvoorziening kwetsbaar is. We moeten onze geopolitieke naïviteit afschudden. Het gros van het door Friese boeren geproduceerde voedsel blijft binnen de Noord-Europese regio. Nederland importeert zelfs meer voedsel dan zij exporteert. De Franse president Macron riep recent al op tot een pas op de plaats voor duurzame landbouw, door die plannen daalt de voedselopbrengst en stijgen de voedselprijzen. Zonder voedselzekerheid geen strategische autonomie.

Voorkom dat straks miljarden besteed zijn om boeren vrijwillig dan wel gedwongen uit te kopen, terwijl Nederland nog steeds een stikstofprobleem heeft. In NRC van afgelopen zaterdag zei de minister: “Inkrimpen is geen doel op zich. We sturen als overheid op doelen voor natuur, stikstof, water en bodem. Niet op minder vierkante meters, een kleinere veestapel of minder boeren.” Daar houden we de minister graag aan.  

Marten Dijkstra, Statenlid VVD Fryslân